در هفته اول بارداری با باردار شدن، شما وارد یک مرحله جدید و هیجان انگیز از زندگی می شوید و دیگر آن آدم سابق نبوده و تمام وجودتان با قبل فرق می کند. شما وارد یک دوره شیرین نه ماهه (۴۰ الی ۴۱ هفته) می شوید که تمام هفته هایش را باید به سلامت بگذرانید. دوره شیرینی که با همه سختی ها و استرس هایی که دارد می تواند بهترین خاطرات شما را رقم بزند.
در این دوره ممکن است با چیزهایی روبرو شوید که نتوانید به تنهایی از پس آن بربیایید. به همین دلیل در این راه، ما شما را از هفته اول تا هفته چهل و یکم بارداری همراهی می کنیم و وضعیت جنین و حال شما را هفته به هفته بررسی کرده و به شما می آموزیم که در هر هفته از بارداری چه کارهایی را باید و نباید انجام دهید، چه چیزهایی را باید و نباید بخورید تا به سلامت نوزادتان را به دنیا آورده و زندگی جدید و شیرینی را با هم شروع کنید.
وضعیت جنین در هفته اول بارداری
قد: ۰ سانتی متر
وزن: ۰ گرم
در طول هفته اول بارداری هیچ رشد چشمگیری در جنین دیده نمیشود، به غیر از اینکه تخمک، تخمدان را ترک کرده و به سمت لولههای فالوپ مهاجرت میکند. در واقع شما در این زمان به مفهوم واقعی باردار نیستید و بارداری شما تا دو هفته بعد از پایان دوره قاعدگیتان اتفاق نمیافتد. با این حال هفته اول بارداری در تقویم بارداری محاسبه میگردد.
به محض اینکه تخمک بارور شود، تا ۱۰-۷ روز بعد سلولهای آن شروع به تقسیم میکنند. در هفته اول بارداری “کودک” یک بلاستوسیست نامیده میشود. بلاستوسیست را میتوان به دو بخش خارجی (این بلاستوسیست تبدیل به جفت خواهد شد) و بخش داخلی (در هفته دوم بارداری به جنین تبدیل میشود) تقسیم کرد.
اگر در لقاح بیش از یک تخمک بارور شده باشد، چند تخم لقاح یافته ممکن است تشکیل شود. تخم لقاح یافته ۴۶ کروموزوم (به تعداد مساوی از هر یک از والدین) دارد و کروموزومها، مواد ژنتیکی دارند که جنسیت کودک، رنگ مو، ویژگیهای عمومی، رنگ پوست، قد و رنگ چشم را تعیین میکنند.
وضعیت مادر در هفته اول بارداری
اکثر زنان باردار در هفته اول بارداری، متوجه بارداری خود نیستند و تنها ۴-۳ هفته بعد که پریود نمیشوند، متوجه بارداری خود میشوند. در طول هفته اول بارداری، تفاوت زیادی در بدن مادر ایجاد نمیشود و تنها چیزی که در هفته اول بارداری اتفاق میافتد، آماده سازی رحم برای بارداری و تنها تغییرات کوچکی در زنان باردار است.
در هفته اول بارداری درچرخه قاعدگی، بدن با مجموعه پیچیده ای از هورمون ها مواجه شده که نهایتا منجر به تخمک گذاری میشود که در آن تخمک از تخمدان آزاد و آماده باروری میگردد.
در این هفته در واقع شما باردار نیستید. اکثر پزشکان حاملگی را از اولین روز از آخرین دوره حساب می کنند. به همین دلیل تخمک گذاری بارداری دقیق مشخص نیست، اما تشخیص نشانه های فیزیکی قاعدگی بسیار ساده تر است. بنابراین به نظر دکتر، هفته اول بارداری به این معنی است که شما در دوره پریودی خود هستید و هنوز باردار نیستید. در واقع تا هفته دوم یا سوم بارداری، باردار نیستید.
سونوگرافی در هفته اول بارداری
انجام سونوگرافی در هفته اول حاملگی به صورت ابدومینال در بهترین حالت فقط می تواند ساک بارداری و ابعاد آن را نشان دهد. اگر دستگاه سونوگرافی دارای قدرت تفکیک قابل قبولی باشد شاید بتوان جنین را نیز به صورت خط کوچکی مشاهده کرد. اما سونوگرافی واژینال در هفته اول بارداری می تواند علاوه بر ساک بارداری، جنین و کیسه زرده را نیز نشان دهد.
نکته قابل توجه آن است که بهترین زمان برای انجام سونوگرافی جهت شنیدن صدای قلب جنین، پایان هفته ۸ است. در برخی موارد لقاح کمی دیرتر از حالت معمول رخ می دهد و در هنگام انجام سونوگرافی در هفته اول بارداری ممکن است نتوانید صدای قلب فرشته کوچکتان را بشنوید. اما بدانید که به هیچ وجه جای نگرانی نیست. با گذشتن چند هفته و مراجعه مجدد به سونوگرافی در پایان هفته هشتم، صدای زیبای ضربان قلب او احساس بی نظیری را در شما ایجاد می کند.
علائم مهم تخمک گذاری در هفته اول بارداری
تغییرات دمای بدن: اولین علامت مهم این است که دمای پایه بدن شما در زمان تخمک گذاری کاهش پیدا میکند و سپس بلافاصله بعد از تخمک گذاری نیم درجه سانتیگراد افزایش مییابد. بنابراین یک دماسنج مخصوص تهیه کنید و شروع به بررسی کنید. طی چند ماه شما میتوانید یک الگو پیدا کنید تا لحظه تخمک گذاری را پیش بینی کنید.
افزایش ترشحات دهانه رحم: طی این ماههایی که اقدام به بارداری میکنید میبینید که هفته به هفته قوام مخاط تغییر میکند. در حال حاضر ترشحات غلیظ چسبناک و حالت کرمی دارد اما هرچه به روز مقاربت نزدیک میشود حجم آن افزایش یافته و در نهایت شبیه ابر میشود.
مراقبتهای مهم هفته اول بارداری
اگر تا به حال شروع به مصرف اسید فولیک نکردهاید تا زمانی که جواب تست حاملگیتان مثبت باشد و به ویژه در روزهایی که خونریزی قاعدگی دارید روزانه ۴۰۰ میکروگرم و بعد از آن روزانه ۶۰۰ میکروگرم اسید فولیک بسته به نتیجه آزمایش و میزان نیاز مصرف کنید. این نیاز را پزشک مشخص میکند بنابراین بهتر است ماهها قبل از تصمیم به بارداری با پزشک در مورد میزان نیاز اسید فولیک مشورت کنید. تخمکگذاری با استرس، بیماری، سفر و تغییرات واضح در وزن، ورزش و الگوی خواب تحت تاثیر قرار میگیرد بنابراین تلاش کنید در این زمان کمترین تغییر و استرس را به خود وارد کنید.
توصیه میشود شروع به خوردن ویتامینهای مورد نیاز کنید و از مصرف مواد زیر خودداری کنید:
- کافئین
- شیرین کننده های مصنوعی
- الکل
- نیکوتین
• اگر داروی خاصی مصرف میکنید با پزشک مشورت کنید تا ببینید آیا این دارو در هنگام بارداری ایمن است یا خیر.
• مهمترین کاری که میتوانید در حال حاضر انجام دهید این است که اگر میدانید قرار است باردار شوید از آنجا که ممکن است دو هفته بعد مطلع شوید، کارها و فعالیتهای سنگین که ممکن است به خودتان آسیب بزند، انجام ندهید.
• مواد سمی محیط و بدن در بارداری مضر است. به همین دلیل باید هرگونه مواد شیمیایی محیط را از زندگیتان حذف کنید. سمومی مانند اسپرهای رنگ و سیگار و … اولین چیزهایی هستند که باید کنار بگذارید.
در هفته اول بارداری چی بخوریم؟
در حال حاضر شما میخواهید کاری کنید که بارداری برایتان آسانتر باشد و در ماههای آینده حال و روز بهتری داشته باشد. بنابراین باید پیش از بارداری رژیم متعادلی را با مولتی ویتامینهای روزانه و ویتامینهای لازم پیش از تولد داشته باشید.
• مواد معدنی و اسید فولیک از ملزومات این دوران است. میدانید که اسید فولیک به طور طبیعی در عدس، لوبیا و غلات کامل یافت میشود و مصرف آنها از نقص نوزاد در دوران بارداری پیشگیری میکند.
• عادات غذایی سلامت را در رژیم غذایی و همچنین فعالیتهای فیزیکیتان در نظر بگیرید.
• در صورتی که دارویی مصرف میکنید باید حتما با پزشک در مورد تصمیم به بارداری و نحوه استفاده از آن مشورت کنید.
• از استعمال دخانیات خودداری کنید و میزان کافئین روزانهتان را نیز به حداقل برسانید.
• ۵ ماده غذایی فولات، کلسیم، آهن، روی و فیبر را حتما در برنامه غذاییتان قرار دهید.
• رنگین کمانی از غذاها بخورید. این یعنی تنوع در رژیم غذایی را باید رعایت کنید. البته اگر در هفتههای اول ویار بارداری مانع از مصرف خوراکیهای متنوع میشود نباید نگران باشید چون خیلی زود اشتهایتان برمیگردد و میتوانید هر خوراکی مفیدی را مصرف کنید.
• برای جلوگیری از کمبود آب سعی کنید دست کم روزی ۸ لیوان آب یا مایعات دیگر بنوشید.
لیست کارهای مهم در هفته اول بارداری
شما که میدانید قصد بارداری دارید بهتر است از زمان شروع قاعدگی برخی کارها را در فهرست کارهایی که باید انجام دهید:
• اگر تا به حال شروع به خوردن ویتامین نکردهاید، وقتش است این کار را بکنید.
• تاریخ یک یا دو قاعدگی قبلیتان را بررسی و یادداشت کنید.
• سابقه پزشکی خودتان، همسرتان و بیماریها و اختلالات کروموزومی خانواده را حتما تهیه کنید تا با پزشکتان در میان بگذارید.